ĐỌC CON RỐI HÁT NGOÀI RỪNG XA CỦA KHẢI ĐƠN – MỘT TIẾNG VỌNG MƠ HỒ TỪ BIÊN GIỚI CỦA TỒN TẠI
Đây không phải là tập truyện để “hiểu”. Nó không đi theo đường thẳng. Không dẫn dắt bằng lý thuyết, không gọi tên một học thuyết triết học hay nhân học nào. Và chính vì vậy, nó bất an. Nó giống như khi ta đứng trước một thân thể vô danh vừa được vớt lên từ biển – ta không thể nói gì, chỉ có thể nhìn.
Con rối hát ngoài rừng xa không kể chuyện theo nghĩa thông thường. Những “con rối” trong truyện không phải nhân vật, mà là ẩn dụ của phận người – vô định, treo lơ lửng giữa gió rừng và tiếng gọi của đất mẹ đang mờ dần sau lớp bụi ký ức. Là rơm rạ. Là hình nộm được kết lại để xua đuổi điều gì đó không rõ – có thể là chim chóc, có thể là nỗi sợ mất đi điều thân thuộc.
Khải Đơn không viết để lý giải, mà để gợi lên một thứ cảm giác cọ xát vào vỏ não – cảm giác của người không còn tin vào trung tâm. Biển không trả lại sự sống. Rừng không còn là nơi trú ẩn. Những con người trong truyện không được giới thiệu bằng tên, không đi theo một hành trình rõ rệt. Họ trôi – như những hình nộm gỗ mục ruỗng, cất lên tiếng hát từ nơi xa tít mà không ai lắng nghe.
Khác với Jorge Luis Borges – người dùng triết học như gương soi mê cung – Khải Đơn dùng cơn mơ, những giấc mộng xáo trộn giữa ký ức tập thể và mất mát cá nhân. Không cần phải trích dẫn bất kỳ triết gia nào, truyện của Khải Đơn vẫn dội lên tiếng nói của một thế giới vỡ vụn, nơi triết lý không còn nằm trong sách, mà len vào từng hành động vô thức của đám đông trôi giạt.
Đọc Khải Đơn, ta như đứng giữa một ranh giới mù sương giữa thật và ảo, giữa tiếng gọi của rừng và khoảng trống không ai trả lời. Nếu có ai đó đặt bên cạnh tập truyện này cuốn Hiện tượng luận tinh thần của Hegel, thì họ có thể thấy: ít nhất Hegel còn cố gắng trình bày một hệ thống. Còn ở đây – Khải Đơn không cố gắng giải thích gì cả. Cô ấy chỉ để lại những mảnh vỡ. Và chính điều đó làm nên sự thật của tập truyện này.
Vì không có lý thuyết nào cứu nổi những con rối đang hát giữa cánh rừng đã bị đốn trụi.
P/S: Viết tại HighLands, nhà thờ Đức bà Saigon, một buổi chiều đầy mây đen.
Chưa có bình luận nào.
Gửi bình luận