HỎI XOÁY ĐÁP XOAY
Bà già tò mò. Người ta quen gọi thế, vì bà hay hỏi. Hỏi vì không chịu dừng lại ở cái hiển nhiên. Có kẻ khó chịu, cũng có người mỉm cười khen ngợi, nhưng bà chẳng để tâm.
Suốt hai tháng dự lớp Triết của anh Bùi Văn Nam Sơn, bà lặng lẽ ngồi nghe. Cho đến hôm nay, khi học sách Hiện tượng luận tinh thần của Hegel, cái tò mò trong bà không còn chịu yên lặng nữa.
Câu trả lời giản dị: “Hiện tượng trước, lý thuyết sau.”
Nhưng bà chưa chịu dừng: “Nếu vậy, có cần lý thuyết để giải thích hiện tượng không, khi hiện tượng vốn đã là nguồn cội của lý thuyết?”
Anh đưa ra một hình ảnh đời thường: một chiếc xe gắn máy. Khi nó chạy êm, chẳng ai nghĩ đến nguyên lý. Nhưng khi nó hỏng, người ta buộc phải quay lại tìm hiểu lý thuyết động lực học, cấu trúc của nó. Lý thuyết ra đời từ nhu cầu giải thích và khắc phục những điều chưa sáng tỏ.
Bà lại gặng: “Thế ai tạo ra lý thuyết đó?”
Anh đáp: “Những người biết dự đoán, biết nhìn vào hiện tượng để tìm ra cách con người có thể hiểu và giải quyết.”
Đến đây bà cười: “Anh lại nhắc đến chuyện tâm linh rồi.”
Anh cũng cười: “Nói theo Hegel thôi – chính đề, phản đề, rồi tổng hợp đề… và tổng hợp đề lại trở thành chính đề mới.”
Học triết, hóa ra nhiều khi chỉ để cuối cùng được cười với nhau như thế.
P/S: hình lớp Triết học của Bùi Văn Nam Sơn, chụp chung để tiễn một bạn nữ sắp đi du học ở Đài Loan
Chưa có bình luận nào.
Gửi bình luận