NẾU BÀ KHÔNG PHẢI LÀ MỘT NGƯỜI PHỤ NỮ ĐÁNG KÍNH

“Có những trận chiến trong đời, người ta phải tự mình chiến đấu.”
– Người phụ nữ đáng kính (Kate Chopin)

Ở một độ tuổi mà người đời thường cho là đoạn cuối, bà tự hỏi: cảm xúc đang trỗi dậy trong mình là gì? Tình yêu ư? Hay một đợt sóng hoang vu cuối cùng của ham muốn? Hay chỉ là tiếng vọng từ cõi ký ức—nơi những năm tháng thanh xuân từng rực rỡ và đầy dằn vặt?

Đã lâu rồi bà không còn thấy tim mình rung lên vì một người đàn ông. Phải chăng vì những người xuất hiện đều không hợp với bà—kẻ thì quá tục tằn, kẻ thì nông cạn, người thì nghèo đến mức khiến bà cảnh giác rằng họ có thể lợi dụng bà. Những người đang có vợ thì lại là lằn ranh bà không muốn vượt qua. Không phải vì đạo đức giả, mà vì bà tin vào sự tự trọng như một thành trì cuối cùng còn sót lại trong đời người phụ nữ từng trải.

Và rồi, bà sống như một cá thể độc lập, tự chủ, một “người phụ nữ đáng kính” giữa những cuộc gặp mặt xã giao, những hội thảo trí thức, những bữa ăn đạm bạc một mình. Bà tự xử lý cả những thèm khát thể xác, không bằng đồ chơi hay thuốc men, mà bằng trí tưởng tượng. Một trí tưởng tượng vừa là cứu rỗi, vừa là địa ngục.

Bà hồi tưởng về người đàn ông đã yêu bà khi cả hai còn trẻ—người đã dẫn bà vào thế giới của thể xác, của những điều mà xã hội dán nhãn là “cấm kỵ”. Khi ấy, bà chưa kịp biết hưởng thụ thì đã vội vàng kết tội chính mình. Xã hội đã dạy bà rằng tình dục là xấu xa, là cần phải tiết chế. Và bà, như một học trò ngoan đạo, đã làm đúng. Không cảm xúc, không thăng hoa. Bà chỉ học thuộc những động tác, không hiểu vì sao chúng có thể mang lại khoái cảm.

Giờ đây, bà có con. Có một căn hộ nhỏ, vài người bạn tử tế, một chút danh vị và tài sản tích lũy. Tất cả đều nằm gọn trong chiếc hộp “cuộc đời đủ đầy”. Nhưng lòng bà vẫn trống. Trống đến nỗi, chỉ một lần ánh mắt vị ấy lướt qua, chỉ một cuộc trò chuyện tưởng chừng vô hại, bà đã trôi tuột vào một mê cung không lối ra.

Vị ấy không thuộc về tầng lớp của bà. Không cùng địa vị, không cùng trình độ. Vị ấy hơn bà. Chính điều đó làm bà bị cuốn hút. Trí tuệ, sự hiểu biết, cái cách vị ấy nói về âm nhạc, về văn hóa, về thế sự… khiến bà cảm thấy mình nhỏ bé và muốn chạm vào cái ánh sáng đang bao quanh người ấy. Phải chăng bà đang yêu? Hay chỉ đang say mê một bản thể trí thức mà bà chưa từng sở hữu?

Cùng một thế hệ, cùng chứng kiến chiến tranh, loạn lạc và đổi thay. Nhưng bà vẫn không hiểu vì sao mình lại mơ đến việc sống cùng người ấy, thậm chí là nằm cạnh nhau. Trong tưởng tượng, bà thấy mình thức dậy bên cạnh vị ấy vào một buổi sáng đầy nắng, nghe tiếng cà phê đang nhỏ giọt và kể cho nhau nghe những chuyện vụn vặt của đời sống.

Nhưng rồi, thực tại lại lặng thinh. Bốn năm qua, mối quan hệ ấy chỉ như một bản nhạc lặng lẽ, chơi mãi một giai điệu mà không có đoạn cao trào. Một hộp chocolate có lẽ là món quà duy nhất mang chút dư âm cảm xúc. Một buổi hòa nhạc, một chuyến taxi—rồi mỗi người trở về với thế giới của riêng mình.

Phải chăng đó chỉ là sự lịch thiệp của người Tây phương? Nhưng nếu vậy, sao trái tim bà cứ nhức nhối khi nhớ lại từng chi tiết? Tại sao hình bóng ấy vẫn âm thầm bước vào giấc mơ bà mỗi đêm?

Bà tự hỏi: “Ta muốn gì?” Có phải bà muốn được ở cạnh vị ấy, không chỉ về thể xác, mà về tinh thần—được hòa tan trong không khí của tri thức và cảm xúc sâu xa? Nhưng nếu đây là tình yêu, thì có cần phải phân tích nó? Có cần phải dán nhãn bằng các học thuyết của Freud hay Nietzsche? Bà không biết. Bà chỉ biết, mỗi lần nghĩ đến vị ấy, bà không còn là “người phụ nữ đáng kính”. Bà là một người đàn bà đầy mâu thuẫn—muốn phá bỏ khuôn phép, muốn được sống trọn vẹn với những đam mê đã bị đè nén quá lâu.

Vị ấy là người nổi tiếng, trí thức, đạo đức. Không cần tiền, không cần danh, cũng chẳng cần những thông tin mà bà có thể cung cấp. Vậy thì vì sao lại quan tâm đến một người phụ nữ già như bà? Sự giao hảo này có lý do gì? Hay chỉ đơn giản vì… có một sự hiện diện nào đó trong bà khiến vị ấy thấy an lòng?

Nếu bà còn trẻ, có lẽ bà đã lao theo người ấy như một kẻ cuồng si. Nhưng bà không còn trẻ. Và sự điềm đạm của tuổi già khiến bà giữ mọi cảm xúc trong lớp mặt nạ lạnh lùng. Cứ gặp nhau, chào hỏi như hai người tri kỷ. Nhưng trong lòng thì nhớ, thì đau, thì mơ tưởng. Tại sao? Vì tự ái? Vì sợ tổn thương? Hay vì bà hiểu rằng, chỉ trong tưởng tượng thì tình yêu ấy mới có thể mãi đẹp, mãi nguyên vẹn?

Có lẽ, đến một lúc nào đó, bà sẽ không còn muốn là “người phụ nữ đáng kính” nữa. Vì cái danh xưng ấy, dù cao cả, vẫn là một nhà tù được dát vàng. Và trong một khoảnh khắc dũng cảm nào đó, bà sẽ phá bỏ cánh cửa ấy. Để được yêu. Như một người đàn bà trần trụi, yếu đuối, khao khát, và rất thật.